This graph shows how many times the word ______ has been mentioned throughout the history of the program.
Les 11 del matí i 11 minuts, temps pel concurs internacional de focs artificials ciutat de Tarragona.
Marxem fins a la platja del Miracle amb Joan Maria Bertran i Josep Ardila
per continuar compartint els propers minuts un temps de ràdio amb els protagonistes del concurs.
Josep, bon dia.
Hola, bon dia.
Com estem?
Doncs mira, tornem a estar aquí ja a la platja del Miracle, a la punta del Miracle avui.
Ja es nota una miqueta de vent, està bastant millor aquí on cada dia hem vingut i ja sabeu que fa moltíssim acabat.
De fet, qui més ho pateixen són les pirotècnies que des de primera del matí, quan ja comença a sortir el sol,
pateixen i de valent durant tot el matí per muntar tot el muntatge que a la nit veiem cada una de les nits del concurs de focs.
Avui hem arribat i hem vist com cada dia que cada pirotècnia munta a la seva manera,
té la seva manera de muntar el seu muntatge diferent i avui fins i tot ens ha sorprès i ho hem preguntat.
Em sembla que gairebé no hagin muntat res, o sembla que hagin acabat de començar, i no.
I és que cada pirotècnia té la seva manera de fer.
De fet, qui ens ho pot explicar millor és l'Aizasco Nastóndoa, que ens acompanya un any més.
Bons dies.
Hola, Egonon.
Tienen una manera diferent de muntar, ells.
Sí, jo crec que evidente, ¿no?
Concentran els punts de disparo, en el cas d'aquest espectacle d'hoy, en tres,
i ahí va tota la tuberia i tot el material.
A diferència dels estils que hem vist aquests dies d'atràs,
tant els italians com els valencians,
que, vamos a dir, que reparten per tot el espai la herramienta, ¿no?
Claro, perquè cada dia que hem venit hem vist que per tot el espai hi ha esto, ¿no?
Todos els tubos montats, i ho hem vist poquit.
Estos, bueno, és la gràcia un poc també del concurs i de conocer
varias pirotècnies, m'imagino que cada una té la seva manera, ¿no?, de fer-ho.
Hombre, el concurs de Tarragona té un apellido que dice internacional, ¿no?
Eso significa que tenemos que venir con oixos abiertos a veure coses diferents.
El espectáculo de hoy no se parecerà a los que hem vist estos días atrás
y el montaje tampoco es igual, ¿no?
Como hemos comentado, sorprende, ¿eh?
Parece que no haya nada, pero luego sorprenderá en el aire.
¿Qué veremos hoy de diferente de los australianos con origen italiano?
Sí, bueno, es una empresa, yo creo que está en quinta o...
Creo que está en quinta generación, ¿no?
Es una empresa de origen italiano que emigró a Australia,
entonces ya llevan muchos años allí y la normativa allí es mucho más estricta,
sobre todo en tema de contaminación acústica, ¿no?
Ellos ayer hacían broma diciendo que si llegan a hacer el espectáculo italiano en Australia
o estaban en la cárcel o ya habían prohibido la pirotecnia para siempre en Australia, ¿no?
No utilizan tanto el sonido como aquí, son más coloristas y son más...
Yo creo que van buscando la foto, ¿no?
Cada momento una foto, ¿no?
De hecho, son los responsables desde hace muchos años del espectáculo de fin de año de Sydney
y la verdad es que es un espectáculo digno de ver, ¿eh?
Bueno, eso va a decir, mucha gente los conocerá por la típica imagen que vemos cada fin de año de año nuevo en Sydney, ¿no?
Efectivamente, y el puente y la ópera, bueno, la ópera house y todo, sí.
Veremos un espectáculo con mucho colorido hoy.
Yo creo que sí, y con muchos efectos y bien sincronizado.
Ahora, eso sí, muy diferente, ¿eh?
Yo creo que como cuando vamos a un restaurante distinto, ¿no?
Cuando vamos a un restaurante japonés, comemos diferente a cuando vamos a un italiano, pues igual, exactamente igual con los fuegos.
Será la segunda vez que están en Tarragona.
Veremos hoy cómo les gusta, si les sorprende al público de Tarragona.
Llevas ya aquí unos días y se has conquetado estos días el concurso. ¿Qué te está pareciendo?
Bueno, la verdad es que yo creo que Tarragona atrae a los pirotécnicos y ponen toda la carne en el asador, ¿no?, que diríamos.
Yo creo que todos han venido con muchas ganas, algunos con más fortuna que otros.
Lástima el espectáculo italiano que estuvo parado diez minutos por problemas técnicos.
Pero yo creo que Tarragona puede estar satisfecha de lo que recibe de los pirotécnicos.
Hemos visto ya dos pirotecnias de Valencia.
No nos vamos a poner a juzgar porque soy ahora un jurado y ya lo sabremos el domingo.
Pero no sé si tú has visto muchas diferencias o qué podemos decir de las pirotecnias valencianas, ya que ya las dos ya han disparado esta semana.
Hombre, las dos han sido buenas.
La sonoridad es lo que los hace, bueno, les imprime el sello valenciano, ¿no?
Las dos han sido muy sonoras y con mucha fuerza y jugando bien con los espacios.
Yo creo que ambas se caracterizan por eso, porque han jugado muy bien con el espacio, con fuego arriba, mediano, bajo, acuático también.
Yo creo que es muy difícil de cantarse, ¿no?
Yo creo que en general lo que hemos visto hasta ahora ha estado francamente bien.
Todos coinciden además en decir que este sitio donde disparan es casi uno de los mejores para disparar.
En eso creo que tengo que dar razón a todo el mundo, ¿eh?
Y veo juegos por muchos sitios y la verdad es que por distancias, por el entorno, ¿no?
Hace de Terragona un sitio un poco especial.
El único pero que le pondría es el viento, porque nunca sabes ahí alrededor de las diez y media qué va a pasar con el viento, ¿no?
Ha habido magníficos espectáculos que no se han visto desde donde está el jurado y en cambio se han visto desde atrás, ¿no?
Entonces el viento es lo peor que te puede pasar aquí, ¿no?
Lo que de hecho afectó al espectáculo de ayer y al de los italianos también un poco el viento, dificultó que todo el humo se fuera, ¿no?
Sí, sí. La verdad es que luego es una combinación, ¿eh?
Si hay mucho material perjudica también porque hay más humo, si el viento no lo limpia, pues no podemos seguir viendo el espectáculo.
Pero sí, de todas formas en esta edición no he visto tantos problemas de falta de viento como en otros, ¿eh?
¿Tú qué crees que ha de tener un buen espectáculo para poder venir a Tarragona y participar en un certamen, vaya, ya largamente consolidado?
Bueno, yo creo que jugar con el espacio, que no haya momentos de silencio, que digo yo, silencio de color o de sonido, ¿no?
Bueno, todo el que me conoce sabe que a mí el sonido no me gusta demasiado, en exceso.
Es decir, hay momentos que el fuego yo creo que pide un poco de silencio, sobre todo por la belleza de las piezas, ¿no?
Entonces combinar todo con sonido a mí me parece un poco cansino, pero esa es mi opinión personal.
Cualquiera del sector en este país me llamaría de todo por decir esto, ¿no?
Yo creo que es una combinación de todo, de color, de sonido, de ritmo y que te emocione sobre todo.
Yo creo que no has de ser un experto para que un fuego, o para entender un fuego.
El fuego te gusta o no te gusta, te emociona o no te emociona, ¿no?
Bueno, tú ya hablábamos con Víctor Soriano, de Piroar, también todo un experto en el tema,
y hablábamos de esto, si hay mucha gente aficionada o no, en Valencia a lo mejor es donde se concentra el mayor número de gente aficionada.
¿Hay mucha gente que entiende de fuegos artificiales, que se recorren muchos certámenes de fuegos?
Yo creo que sí, y luego sobre todo, bueno, de donde yo vengo, Bilbao, San Sebastián, al final en agosto,
en Vitoria hay cinco días de fuego, San Sebastián son ocho, Bilbao son nueve,
la gente de Bilbao y San Sebastián tiene ocho o nueve días de fuego y cada día va yendo, va valorando,
ya no es como hace muchos años, ¿no? Van cambiando, yo creo que se aprende, y eso está bien, ¿no?
Que empiecen a valorar cosas diferentes, yo creo que en eso los concursos internacionales ayudan,
y es un gran esfuerzo traer empresas de fuera, y las empresas de fuera hacen un gran esfuerzo viniendo,
sobre todo económico, viniendo, y las de dentro también.
¿Cuánto, hablando de económico, por ejemplo, cuánto puede costar, por ejemplo, una pirotecnia,
venir, desplazar a toda su gente, montar un espectáculo, me imagino que, bueno, lo que decías,
es un coste importante para la empresa.
No soy capaz de cuantificar, pero, desde luego, en concursos, por ejemplo, como de Tarragona,
yo creo que al final se pone más de lo que recibes, ¿no?
Es mucho esfuerzo, por eso yo de lanzar un cable a los italianos, ¿no?
Porque después de tanto trabajar preparando las piezas, diseñando aquí, en la Punta del Miracle, ¿no?
Trabajando todo el día de sol a sol, y por un fallo que, bueno, es que la expresión de decepción se veía en sus caras, ¿no?
Estaban tan decepcionados con el resultado final.
Es mucho esfuerzo, mucho trabajo, que se va en 20 minutos.
Qué nervios tuvieron que pasar, ¿eh?
Sí, sí, porque mantener la sangre fría para reconstruir un espectáculo, pero sí es cierto que es suerte que se cortara al principio, ¿no?
Bueno, me imagino que esto, pues, la tecnología en estos años ha ido avanzando, ya todo se diseña a través de ordenador,
y esto a veces, pues, puede fallar, que es lo que pasó, ¿no?
Eso es, bueno, fue un problema, y yo creo que lo que pasó fue un corte de cable, ¿no?
Puede pasar, efectivamente, yo he visto espectáculos que en un minuto se fue todo,
porque, bueno, pues hubo un cortocircuito en el ordenador, y ahí se aventó toda la pirotecnia,
y también el pirotécnico se quedó de piedra, ¿no?
Hay muchas cosas nos pueden pasar, nos puede pasar que el viento no acompañe,
todos tenemos mal día, ¿no? Somos humanos, podemos equivocarnos al hacer las conexiones,
un montón de variables que no controlamos.
Nosotros hemos hecho el diseño, hemos construido ese puzle,
y luego lo que sale en el aire puede o no coincidir con nuestro puzle, ¿no?
Un año más se ha hecho convenio con los fuegos de concurso de BioBao,
¿qué crees, para qué sirve este convenio para Tarragona y también para BioBao?
Hombre, no deja de ser un premio, ¿no?
Saber que si ganas en Tarragona puedes ir a Bilbao el año siguiente, o al revés, ¿no?
Me gustaría aclarar que en realidad este año tendría que haber venido Malta,
porque fue realmente quien ganó en Bilbao.
Foti fue la segunda empresa que quedó en Bilbao.
Pero bueno, Malta por problemas de producción tiene un sistema muy diferente,
no son empresas comerciales como nosotros, ¿no?
No es un negocio comercial.
Pues por problemas de producción y por problemas de agendas,
pues prefirieron dejar paso al segundo
y decidieron posponer su presencia en Tarragona para cuando estuviera todo preparado, ¿no?
En todo caso también sirve para pronunciar, me imagino,
los dos certámenes para unir vínculos, me imagino.
Sí, yo creo que hay una relación especial Tarragona-Bilbao, ¿no?
Y a todo el mundo, bueno, el hecho, lo que decía antes, ¿no?
El hecho de saber que ganando en Bilbao puedes venir a Tarragona y al revés.
Bilbao, el entorno igual no es tan espectacular como el de Tarragona,
pero tiene su punto también, ¿no?
Se lanza desde una montaña, has de mirar el fuego hacia arriba, no sé.
¿Cuántos años hace que vienes a... se nos van los papeles bobando?
¿Cuántos años hace que viene Izaskuna al concurso?
Pues yo llevo viniendo desde el 98, por lo menos.
Es un poco un ritual venir cada año una semana a Tarragona.
Sí, la excusa perfecta también, porque acostumbro a traer,
a arrastrar a mi familia y disfrutar con ellos de una semana 24 horas,
que luego el verano no me deja, no me deja, ¿no?
¿Qué pasáis una semanita aquí en Tarragona? Bien.
Bien, bien, bien. A la noche venimos a ver los fuegos,
durante el día estamos en la playa, bien.
La verdad es que es un recuerdo. Cada año estamos deseando volver, ¿no?
¿Cuál crees tú que es el mejor lugar de Tarragona para ver los fuegos?
¿O el que más te gusta a ti?
Pues depende del viento. Si supiera para dónde va a soplar el viento, allí estaría.
O con un barco, una bicicleta o un coche, ¿no?
Hombre, desde la playa, bien, cuando no viene el aire hacia la playa, ¿no?
No sé, eso es uno de los sitios que más me desconcierta con el tema del viento,
porque en otros lugares todo el mundo sabe que a las 11 sopla determinado viento
y va hacia un lugar, ¿no? Aquí no.
¿Qué veremos mañana, crees, de la pirotecnia zaragozana?
Bueno, zaragozana es una empresa también histórica, ¿no? Familiar, muchas generaciones.
Yo creo que si algo le distingue del resto es el color. Tiene un color espectacular.
Y supongo que vendrán con muchas ganas.
Yo les he visto espectáculos buenos aquí en Tarragona
y cerrando el concurso yo creo que vendrán con un buen espectáculo.
Pues será mañana a las diez y media que cerrará el concurso de este año.
Yzasco, muchísimas gracias, que acaba de ir bien esta semana en Tarragona
y nos vemos el año que viene.
Seguro que sí, gracias a vosotros por llamarme.
Gracias, Yzasco. Una estona de tota una experta en això dels focs artificials
i que també, com cada any, ens acompanya als micròfons de Tarragona Ràdio
per analitzar una miqueta el concurs d'enguany.
I ara tenim a l'altra banda del fió telefònic a José Antonio Ollera.
Ell és el director comercial de la pirotècnia zaragozana
que, com dèiem, demà seran els encarregats de tancar el concurs
de posar el punt i final en aquesta 21a edició del concurs de focs artificials
de la ciutat de Tarragona.
El tenim a l'altra banda del fió telefònic, José Antonio Ollera.
Buenos días.
Hola, buenos días.
Ara ho trucarem, que s'ha tallat, veiem la trucada.
De fet, ja sabeu que són els que disparen demà des d'aquí,
des de la punta del Miracle, els encarregats demà de tancar
aquesta 22a edició del certamen.
I avui volíem conversar amb ells per conèixer això, el que ens expliquen.
Ara sí que tenim a l'altra banda del fió telefònic el José Antonio Ollera.
Buenos días.
Hola, buenos días.
Què tal? Com es presenta mañana a disparar en Tarragona?
Pues como siempre, muy bien, vamos con muchísima ilusión, le tenemos un cariño especial
a Tarragona, pues por la relación que nos une y todo esto, y vamos como todas las veces
que hemos ido, con muchísimas ganas, con muchísima ilusión, y por nosotros no va a quedar
el ofreceros un gran espectáculo.
¿Cuántas veces ya, José Antonio, habéis venido?
Pues me pillas, creo que son cuatro, no sé, no lo recuerdo ahora mismo, eh.
O sea, seguro que muchos tarraconenses ya os conocen, ¿qué veremos mañana de nuevo?
¿O qué podremos ver mañana en Tarragona?
Sí, bueno, pues como tú dices, lo primero que me has comentado, nos conocen muchos tarragoneses,
por la relación que te he comentado antes que tenemos especialmente con ellos, y luego
pues un poco, como en el fútbol, jugamos en casa, ¿no?
Contamos con muchísima gente, pues que como te decía, tiene relación a Tarragona y mucha
gente, pues que está allí de vacaciones, ¿no?
En cuanto a lo que podemos ver, hemos diseñado un castillo especialmente para el
de Tarragona, porque conocemos perfectamente el magnífico marco que tenéis para dispararlo.
En primer lugar, todo el material que se va a disparar mañana es de fabricación propia,
sabe todo el mundo de la pirotecía, nosotros fabricamos todos los productos que tiramos
y jugamos con una gran baza que es, pues, los pirotécnicos y todo el público en general
lo dice, es nuestro color, ¿no?
La viveza y la fuerza de ese color, ¿no?
Y con esto, pues, especialmente este año, además, ha sido un año bastante prolífico
en novedades, cosas nuevas en cuanto a trabajar con los colores, en combinaciones con esos
colores y hemos ampliado tanto la gama basándonos en que ya teníamos una cosa muy buena.
Entonces, todo esto es lo que mañana vamos a ofrecer allí en Tarragona.
Hombre, de hecho, dices que fabricáis vosotros mismos todos los productos y, de hecho, exportáis
también muchos productos vuestros.
Efectivamente, es lógico. O sea, nosotros, pues, somos fabricantes y, a ser fabricantes,
pues, aparte de la campaña lógica de aquí en España del verano, luego a la campaña de invierno
porque nos dedicamos a la exportación a muchísimos países.
Habéis participado, Mascos, Antonio, en muchos concursos. En EUD Burgos, en EUD Biobao, en Pampona,
en Donosti, también en Tarragona. ¿Qué tiene Tarragona que no tengan los demás o qué tienen los demás
que no tiene Tarragona?
Bueno, Tarragona yo puedo hablar con conocimiento porque lo conozco un poco.
Lo que te decía antes de la relación, las veces que vas un poco a verlos, cómo va la evolución
muy a la alza que ha tenido en los últimos años. Se ha trabajado, pienso, muy bien en lo que es
el concurso de Tarragona, pues, en cuanto a la instalación, en cuanto a servicio, incluso,
me atrevería a decir, me atrevería a decir, la atención tan exquisita que tienen toda la gente de allí,
desde los técnicos a la gente que lleva todo el tema de fiestas. O sea, si esto denota que lo hacen con gusto,
trabajan con mucha ilusión y, lógicamente, a la prueba me remito, pues, todas las piratenías van respondiendo.
Nosotros, especialmente, como te decía, agradecemos mucho vuestra atención cada vez que hemos ido.
Hemos quedado siempre, siempre encantados.
Mañana venís a Tarragona. Me imagino que, en verano, las pirotecnicas tienen mucha faena,
con fiestas mayores, con cursos como... ¿Cómo se presenta el verano para la pirotecnia zaragozana?
Bueno, pues, dentro de la crisis general que hay en cuanto económica y, sobre todo, en cuanto a los ayuntamientos,
pues, más o menos, bien. O sea, siempre lo digo, ¿no? Afortunadamente, pues, las fiestas, las ganas de los Juegos,
afortunadamente, repito, sobre todo para nosotros, pues, no han decaído y se siguen haciendo.
Tenéis, además, la responsabilidad mañana, José Antonio, de cerrar el concurso.
No sé si esto pone un poco más de nervios o qué.
Bueno, la responsabilidad ya la tenemos, ¿no? Es el último día que sea una responsabilidad añadida, ¿no?
La responsabilidad, la ilusión y las ganas las tenemos.
Cuando estuvimos en el sorteo, pues, vimos que es el último día.
La gente en los concursos siempre dice que si le dieran a elegir, le elegiría el último día.
Todos quieren el último día, no lo sé.
Quizás porque es la que queda más reciente en la memoria, en la retina de público.
Pero, vamos, como se hace un sorteo, no se puede elegir y lo que toca, toca, ¿no?
A ver si o viento, porque esto, ahora vamos con Isasco, una estonda de o viento,
que muchas veces en Tarragones es imprevisible.
¿Qué es lo que, cuáles son las condiciones meteorológicas óptimas para ver un buen castillo?
Bueno, pues, que eso es, también, muchísimo viento, porque desdibuja un poco las figuras y los efectos,
en total calma, porque se puede acumular humo, ¿no?
Si se puede elegir, y tú me lo has preguntado, pues, lo bueno, sería una poquita de brisa,
además, volviendo a exigir un poco contra la dirección donde está el público,
porque no le impide la visibilidad y, a su vez, limpie el cielo.
¿Estáis cerca de Tarragona? No sé a qué horas pondréis mañana, José Antonio,
y a trabajar aquí en la Punta de Omiracue.
Pues, muy temprano, muy temprano.
Temprano, ¿eh?
Ya planificados, tanto los horarios marcados,
y, lógicamente, hay que empezar temprano, porque es bastante trabajo.
Antes de que comience a picar el sol, que la verdad es que estos días
han tenido que sufrir bastante todos los pirotécnicos,
porque hacen mucho sol aquí, en la Punta de Omiracue, ¿eh?
Sí, es lógico.
La costera está al mar, y estamos en verano.
Claro.
José Antonio, muchísimas gracias por atendernos.
Que vaya muy bien mañana el concurso, cerráis el certamen.
Mucha suerte, que vaya bien.
Muchísimas gracias a vosotros.
Gracias.
Doncs ja ho heu sentit, José Antonio Ullera, director comercial de la pirotècnia de Zaragozana.
Hem volgut avui conversar amb ells, aprofitant que, vaja, gairebé sempre els que disparen el dissabte
no podem estar amb ells des de la Punta del Miracle, però, vaja, sí que a través del telèfon
ens permetia poder parlar.
Hem passat una setmana, des del dimarts venim cada dia a conèixer les pirotècnies,
a parlar amb experts en això del món dels castells, del món dels focs artificials.
Demà es tanca el certamen amb la pirotècnia zaragozana.
Avui seran els australians tot a Foti, que actuaran a dos quarts d'11 de la nit,
com cada dia, des d'aquí a la Punta del Miracle.
Com us dèiem, amb una imatge curiosa, si més no, diferent a la que hem vist durant tota la setmana.
i és que avui, com dèiem, hi ha gairebé, vaja, aparentment sembla que tinguin molt poc material per disparar,
però ja ens deia a la Islascon que això enganya, que després al cel no ens tenen un gran espectacle.
Molt bé, doncs aquí tanquem aquesta ronda de connexions que hem fet al llarg de la setmana
amb la Punta de la Platja del Miracle.
Josep Ardila, moltes gràcies.
Que vagi bé, gràcies.
Com estàs, per cert, de música de Supertramp?
Home, en conec alguna, però si em fas dir el títol, em costaria bastant, eh?
Doncs ara és el que farem, eh? Farem el concurs.
I després, a partir de les 12, et esperem aquí als Estudis de l'Avinguda Roma.
Cap allà anem, fins ara.
Gràcies, Josep Ardila i Joan Maria Bertrana amb la unitat mòbil,
que ens han apropat tota l'actualitat, tota la informació del concurs a focs artificials Ciutat de Tarraona.